| Типологиялык аталышы (Орусча) | Понудительный залог |
|---|---|
| Типологиялык аталыштын сыпаттамасы (сүрөттөлүшү ) жана булагы (өзөгү) (Орусча) | Побудительный (понудительный) залог (каузатив), указывающий, что действие наряду с реальным субъектом имеет и так называемый каузирующий субъект, т. е. лицо, которое побуждает реального субъекта к выполнению действия. // Лингвистический энциклопедический словарь // Гл. Ред. В.Н. Ярцева. - М.: Большая Российская энциклопедия, 2002. - 709 с. - С. 160. |
| Типологиялык аталышы (Англисче) | Causative |
| Типологиялык аталыштын сыпаттамасы (сүрөттөлүшү) жана булагы (өзөгү) (Англисче) | The causative construction is a linguistic expression that denotes a complex situation consisting of two events: (1) the causing event in which the causer does something, and (2) the caused event in which the causee carries out an action or undergoes a change of condition or state as a result of the causer’s action. The following example is such a linguistic expression. (1) The teacher made Matthew paint the house. In (1), the causer (the teacher) did something, and as a result of that action the causee (Matthew) in turn carried out the action of painting the house. The causative construction has two main charac- teristics. First, the causer noun phrase and the expression of cause must be foregrounded, with the causee noun phrase and the expression of effect backgrounded. The foregrounding of the causer noun phrase and the expression of cause is achieved by putting these two expressions in grammatically more prominent positions in the sentence than the causee noun phrase and the expression of effect. Sec- ond, the expression of the causer’s action must be without specific meaning; all that is encoded by that expression is the pure notion of cause. Song J.J. Causatives: Semantics / Brown Keith (ed.) - Encyclopedia of Language and Linguistics. Elsevier, 2005. P. 265. |
| Грамматикалык категория | Voice : Залог |
| Санариптик идентификатор (аныктагыч) | 82 |
| Корпусту белгилөөчү идентификатор | CAUS |
| Улуттук аталышы (Татар) | Йөкләтү юнәлеше |
|---|---|
| Улуттук аталыштын сыпаттамасы (сүрөттөлүшү) жана булагы (өзөгү) (орусча) (Татар) | Йөкләтү юнәлешенең төп мәгънәсен И. Гиганов «башка кешедән кушып эшләтелгән эш» дип саный. Йөкләтү юнәлешенең асылын А. Троянский төгәлрәк билгели. Ул башка предметны, затны эшкә этәрүче сәбәпнең төрле характерда булу мөмкинлеген әйтә. Ул – боеру да, үтенеч тә, рөхсәт бирү дә, хаталану да, эш-хәлгә каршы тора алмау да, эшне башкаруның табигый мәҗбүрилеге дә һ.б.ш. Йөкләтү юнәлеше формаларының ясалышы. Йөкләтү юнәлеше кушымчалары искиткеч күпсанлы һәм күптөрле. Менә алар: -т-, -тыр-/-тер-, -дыр-/-дер, -тәр-, -дар-, -кар-/-кәр-, -кыр-/-кер-, -гер, -ар-/-әр-, -ыр-/-ер-, -кыз-/-кез-, -гыз-/-гез-, -гәз-, -ыз-/-ез-, -сәт-. Нигездә, теге яки бу кушымчаны ялгау чыганак фигыльнең фонетик үзенчәлекләренә бәйле. // Татар грамматикасы: өч томда / проект җит. М.З. Зәкиев. – Тулыландырылган 2 нче басма. – Казан: ТӘһСИ, 2016. – Т. II. – 432 б. - С. 205. |
| Аффиксалдык (Мүчөлүк) морфемалар | |
| -т | |
| -ДЫр |
